Noloc erkend coach
nieuws
sinds 2004
Voor persoonlijke begeleiding op maat, bij het zoeken naar werk dat past bij uw talenten en kwaliteiten.
Voor loopbaanbegeleiding, re-integratie, outplacement, iro.
 

NIEUWS / NIEUWSBERICHTEN 2015

Nieuwsbericht 216: ‘De arbeidsmarkt zit in een interbellum’

Bron: intermediairmagazine 27 juni 2015



Marjolein ten Hoonte, Directeur Arbeidsmarkt en MVO bij Randstad

De tijd dat het vaste contract de hoeksteen van de arbeidsmarkt was, is voorbij. Werknemers krijgen andere loopbanen en bedrijven moeten zichzelf opnieuw uitvinden. ‘Dat geldt ook voor ons als uitzendorganisatie.’

Toen Marjolein ten Hoonte afstudeerde als jurist, was werk schaars. Dat gaf haar tijd om zich uitgebreid te oriënteren op waar ze precies wilde werken. Ze nam zich voor om te kiezen voor een organisatie met veel vrouwen. Zo kwam ze in 1992 bij Randstad terecht, waar ze nog steeds werkt. Ze kon toen nog niet bevroeden dat ze zo lang zou blijven.

De vele uitdagingen die haar loopbaan bood, vormden een reden om haar werkgever trouw te blijven. Vier jaar geleden zei ze ‘ja’ tegen de functie van Directeur Arbeidsmarkt en MVO (maatschappelijk verantwoord ondernemen). In die vrije baan mag ze zich sindsdien een visie vormen over de toekomst van werk. Met als doel om Randstad op te stoten in de vaart der volkeren.

Wie is Marjolein ten Hoonte?
1963: Geboren te Amsterdam.
1983 – 1991: Rechten aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
1992 – 2008: Werkzaam voor Randstad Uitzendbureau (tot 2000) en Randstad HR Solutions (tot 2008).
2008 – 2011: Directeur Randstad HR Solutions.
2011 – heden: Directeur Arbeidsmarkt en RVO, Randstad Groep Nederland.
Daarnaast: geeft zij regelmatig colleges, is ze Member of the Advisory Board voor de Webster University, lid van de commissie arbeidsmarktpolitiek VNO-NCW, bestuurslid stichting Champs on Stage en bestuurslid van Stichting Axios AJAX Challenge.


U gelooft dat we aan het einde zitten van een tijdperk waarin het vaste contract de hoeksteen van de arbeidsmarkt was. Waarom?

‘We gaan naar een arbeidsmarkt met veel flexibelere kenmerken. Mensen zullen voor meer opdrachtgevers gaan werken. Sommige mensen stapelen zelfs banen: ze combineren verschillende vormen van werk.

Die ontwikkeling naar meer flexibiliteit is het uitvloeisel van allerlei demografische en technologische veranderingen. Mensen worden ouder, waardoor het belangrijk is dat ze langer blijven werken. Tegelijk vervangt technologie allerlei menselijke taken. Dat maakt bepaalde banen overbodig en vergt andere skills.’

Welke skills precies?

‘In de nieuwe arbeidsmarkt moeten werknemers vooral meer aanpassingsvermogen hebben. Ze hebben veel verschillende vaardigheden nodig en zullen er open voor moeten staan om zich te blijven ontwikkelen.’

Wanneer begint de omslag naar die nieuwe arbeidsmarkt?
‘Die is al gaande. Eén op de drie tot vier mensen werkt al op basis van een flexibel contract.’

Stopt die ontwikkeling niet, bijvoorbeeld als de economie opveert?
‘Door de snelle technologische veranderingen is er geen weg terug. Bedrijven willen wendbaar blijven. Ze willen niet jarenlang vastzitten aan mensen die een beperkt aantal dingen kunnen.’

Bent u dan wel goed bezig? U heeft zelf al 23 jaar een vast contract bij Randstad.
‘Als Randstad mij morgen vraagt om hier niet langer te werken, dan weet ik wat mijn voorland is. Dan ga ik ook voor verschillende opdrachtgevers aan de slag. Zo ziet de wereld eruit.’

Waarom zou u dat willen, met die mooie loopbaan en alle privileges die de maatschappij aan het trouw blijven aan één werkgever verbindt?
‘Als ik morgen de arbeidsmarkt betreed, is het voor mij slimmer om niet alleen voor één opdrachtgever te werken. Als je ergens lang zit, wordt je ervaring te eenzijdig. Vroeg of laat kom je dan op een punt dat de arbeidsmarkt minder met je kan. Mensen van mijn leeftijd moeten zich afvragen: welke kwaliteiten ga ik verder ontwikkelen? Kan ik iets wat de buitenwereld nodig heeft? Hoe zorg ik ervoor dat ik tot mijn tachtigste een productief mens blijf en nog steeds verdienvermogen heb? Hoe is het gesteld met mijn verandervermogen?’

Dat werken voor meerdere opdrachtgevers klinkt leuk. Maar is iedereen geschikt voor een arbeidsrelatie met minder zekerheden?
‘Als je niet beter weet, dan leer je daar wel mee omgaan.’

Het probleem is echter dat mensen wél beter weten.
‘Inderdaad. We zitten in een interbellum: een onzekere tussenperiode. Voor velen van ons in de westerse wereld hangt alles nog af van een vast contract. Als je dat hebt, dan wil de bank je een hypotheek geven en dan zijn je ziektekosten en pensioen goed geregeld. Een veilig gevoel.

Maar we merken dat dingen veranderen: mensen worden ontslagen vanwege digitalisering, jongeren krijgen niet zomaar meer een vast contract en pensioenen zijn minder zeker. Die overgangssituatie veroorzaakt veel gevoelens van onvrede en stress. Vooral bij mensen die met het ene been in het ene tijdperk en het andere been in het andere zitten.’

5 HR-trends volgens Randstad
1. Vaste functieprofielen vervallen.
2. We gaan van human resources naar human relations.
3. Leidinggeven verandert van functie naar rol.
4. Bij werknemersselectie verschuift het accent van voldoen aan een functieprofiel naar het voorrang geven aan potentieel.
5. Nieuwe arbeidsrelaties zijn meer wederkerig (meer aandacht voor persoonlijke ontwikkeling van werknemers).

 

Naar welk tijdperk gaan we toe?
‘Een tijdperk waarbij diverse opdrachtgevers zich als een kralenketting aan elkaar rijgen. Met contracten waarin niet de arbeidsrelatie, maar het werk centraal staat. Zekerheden zoals pensioen, ziektekostenverzekering en hypotheek komen los te staan van de vaste contractvorm en worden gekoppeld aan werk. Je zou eigenlijk je arbeidsvoorwaarden “op de man” moeten dragen. Zodat je, ongeacht je werkgever, weet waar je aan toe bent en niet bij één werkgever hoeft te blijven om het beste af te zijn. Met voorzieningen voor als er even geen werk is of als je een adempauze wilt inlassen.’

Het systeem is nu nog helemaal niet ingericht op zulke hybride loopbanen. Wie kiest voor een kralenketting van opdrachtgevers, moet ‘sociale onzekerheden’, bijvoorbeeld in pensioen en andere voorzieningen, op de koop toe nemen.
‘Wij werken graag mee aan de veranderingen die nodig zijn om meer flexibilisering mogelijk te maken. Zo ontwikkelen wij, samen met andere partijen, een werkgeversverklaring voor mensen die geen vast contract hebben en een huis willen kopen: een “perspectiefverklaring”. Ook zijn wij een pilot gestart met een flexibele kinderopvang in Groningen. Flexwerkers kunnen daar zelf bepalen hoe vaak ze hun kind brengen.’

Van een uitzendorganisatie verwacht je een pleidooi voor vergaande flexibiliteit. Maar bestaan jullie niet bij de gratie van vast enerzijds en flexibel anderzijds?
‘Die hokjes zijn nergens voor nodig. Wat ik hier heel vaak zeg is, is dat je met het uitspreken van het woord “uitzenden” de tweedeling tussen vast en flex in stand houdt. Dat verschil vervaagt als werk centraal komt te staan.’

Wat wordt jullie rol?
‘In die nieuwe arbeidsmarkt met meer verschillende opdrachten kun je ons inschakelen, maar dat hoeft helemaal niet, zoals heel veel ondernemers en zelfstandigen laten zien. Er zijn mensen die dat prima zelf kunnen regelen.’

Zijn zzp’ers dan de voorlopers van de nieuwe arbeidsmarkt?
‘Zzp zou zich kunnen uitkristalliseren naar een vorm die voor heel veel mensen werkbaar is.’

Wat is jullie rol als zo’n klusseneconomie in de plaats komt van de baneneconomie die we nu hebben?
‘Een werkgever heeft een vraag naar werk en kan dat invullen met verschillende soorten arbeidskrachten of robots. Misschien zoekt hij wel een partij zoals ons die de juiste arbeidskrachten kan zoeken en partijen aan elkaar kan knopen.’

Dat vergt ook van jullie op uitzenden gebaseerde organisatie een ander businessmodel.
‘Alle grote organisaties krijgen het moeilijker, omdat ze niet zo wendbaar zijn. Terwijl de snelle technische veranderingen wel om die wendbaarheid vragen. Iedere grote organisatie heeft daarom twee dingen te doen: je dagelijkse operatie heel goed doen en ondertussen jezelf opnieuw uitvinden.’

Dat geldt dus ook voor jullie?
‘Ja. Dat hoort bij het ondernemen. Een voordeel is dat wij een platte organisatie zijn die in kleine eenheden werkt. We kunnen goed veranderen.’

Ik wil niet blijven zeuren over of de meeste mensen wel zitten te wachten op al die onzekerheden. Maar gelooft u dat werkzoekenden voorbereid zijn op een zo onzekere toekomst?
‘Mensen van nu zijn niet klaar voor de wereld van straks. We merken een mismatch tussen de arbeidsmarkt en wat het onderwijs biedt. Het onderwijs leidt te veel op voor beroepen. Beroepen, bovendien, waar niet altijd evenveel vraag naar is. Terwijl het in de arbeidsmarkt van de toekomst niet gaat om wat je wilt worden, maar om wat je kunt.
Je moet de vaardigheden leren om je in de toekomstige wereld te redden: ondernemen, netwerken maar ook technologische vaardigheden. Dat laatste is meer dan ooit cruciaal. In het onderwijs is nog te weinig ruimte om vaardigheden te ontwikkelen die je in verschillende beroepen kunt gebruiken.’

Zit dit al tussen de oren van onderwijzers?
‘Het onderwijs is zich hiervan bewust. Evenals de jongeren van nu. Zij doen al de juiste dingen: een wereldreis maken, bij meerdere bedrijven werken, andere eisen stellen aan werkgevers. Voordat ze zich vastleggen, willen ze veel beter weten wat bij hen past en wat goed voor hen is.’

Ook ouderen zullen zich meer moeten ontwikkelen.
‘Een leven lang leren.’

Dat hoor je vaak, maar echt enthousiast worden we er met zijn allen niet van, toch?
‘De gemiddelde werknemer weet niet goed waar hij nog beter in wil worden. Daar komt bij dat het onderwijs ook niet erg goed is aangepast op de nieuwe realiteit. Het spreekt mij bijvoorbeeld niet aan om in september aan een vierjarige opleiding te beginnen. Het onderwijs moet veel meer op maat, met korte cursussen, waarbij je direct bruikbare ervaringen kunt opdoen. De technologie maakt dit ook mogelijk. Als werk verandert, zal onderwijs dat ook moeten.’

Auteur: Joost Bijlsma

Beeld: Frank Groeliken

 

terug


 

Oog voor werK: voor persoonlijke begeleiding op maat, bij het zoeken naar werk dat past bij uw talenten en kwaliteiten.
Voor loopbaanbegeleiding, re-integratie, outplacement, iro. Denken in mogelijkheden, niet in beperkingen.
Gevestigd in Amersfoort, werkt landelijk.

© OogvoorwerK.nl (2019)
Amersfoort
Nederland